Το μονοπάτι ακολουθεί την ακτή με πλούσια βλάστηση και εξαιρετική θέα προς την θάλασσα συνδυάζοντας θαυμάσια το γαλάζιο της θάλασσας με το πράσινο του δάσους.
Τερματίζει στο εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων, που είναι κτισμένο πάνω από μια θαλασσινή σπηλιά όπου πιθανό να έζησαν κατά καιρούς κάποιοι ασκητές. Οι περισσότερο τολμηροί ίσως δοκιμάσουν να βουτήξουν από τον βράχο κοντά στο εκκλησάκι.
Το μονοπάτι συνδέεται με τα μονοπάτια Κόννοι - Σπηλιά του Κύκλωπα, Άγιοι Ανάργυροι - Θαλασσινές Σπηλιές και Προφήτης Ηλίας - Κόννοι.
Η σπηλιά του Κύκλωπα
Η νοτιοανατολική πλευρά της επαρχίας Αμμοχώστου βρίθει από ιστορικά σημεία, άγνωστα στον περισσότερο κόσμο, καλά κρυμμένα από τη φύση. Στην κατηγορία αυτή ανήκει και το Σπήλαιο των Κυκλώπων. Το σπήλαιο βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου Παραλιμνίου, περίπου 700 μέτρα ανατολικότερα της παραλίας του "Κόννου".
Η πρόσβαση στο σπήλαιο γίνεται με 2 τρόπους. Συγκεκριμένα, εάν διαθέτετε αυτοκίνητο τύπου SUV, ακολουθείστε το δρόμο από τον Πρωταρά προς τον Κόννο και λίγο πριν την ανηφόρα του ξενοδοχείου Κρέσιαν Παρκ, υπάρχει χωμάτινος δρόμος, ο οποίος όμως είναι δύσβατος.
Γι' αυτό και εμείς προτείνουμε τη δεύτερη διαδρομή, η οποία προϋποθέτει και λίγο περπάτημα.
Αφήστε το αυτοκίνητο σας στο χώρο στάθμευσης της υπέροχης παραλίας του Κόννου, ρίχτε και κανένα μπανάκι εάν ο καιρός το επιτρέπει και ακολουθήστε το μονοπάτι της φύσης βόρεια της παραλίας, ανεβαίνοντας τον παρακείμενο λόφο.
Προσεχτικά γιατί σε κάποια σημεία το μονοπάτι είναι απότομο όμως η διαδρομή θα σας ανταμείψει. Μετά από 15 λεπτά περίπου θα φτάσετε στο σπήλαιο.
Το σημείο βρίσκεται σε ύψος περίπου 15 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Πρόκειται για ένα μεγαλοπρεπές σπήλαιο, έκτασης πέραν των 100 τ.μ. Διαθέτει 2 μεγάλες εισόδους, η μια όμως είναι για "λίγους" αφού είναι καμουφλαρισμένη από πυκνή βλάστηση. Το ύψος του σπηλαίου ποικίλει, αφού σε ορισμένα σημεία μπορείς άνετα να περπατήσεις ενώ σε άλλα η οροφή είναι αρκετά χαμηλή, ακατάλληλη για κλειστοφοβικούς. Στα σημεία αυτά ο φωτισμός είναι χαμηλός γι' αυτό φροντίστε να έχετε μαζί σας ένα φακό.
Η ιστορία του σπηλαίου φαίνεται να είναι αρκετά πλούσια αφού υπάρχουν σημάδια ζωής που ανάγονται στην προ-νεολιθική εποχή. Το όνομα του σπηλαίου προέρχεται από την μυθολογία, η οποία αναφέρει ότι το σπήλαιο κατοικήθηκε από μία οικογένεια κυκλώπων που ναυάγησε στο νησί μετά από θαλασσοταραχή.
Οι Κύκλωπες ήταν ανθρωπόμορφα μυθολογικά όντα, γιγαντιαίων διαστάσεων, μονόφθαλμα, με το μάτι τους να βρίσκεται στο μέσο του μετώπου τους. Είχαν Θρακική καταγωγή και ήταν περίφημοι κτίστες (σε αυτούς αποδίδεται το κτίσιμο των τεραστίων διαστάσεων τειχών που έλαβαν και το όνομα τους την Μυκηναϊκή περίοδο). Μετά από αρκετούς πολέμους, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους και να εγκατασταθούν σε άλλα μέρη όπως η Κρήτη και η Λυκία. Στην περιοχή του σπηλαίου υπάρχουν αρχαία λατομεία. Ίσως οι πρωτοπόροι λατόμοι να ήταν η οικογένεια αυτή των Κυκλώπων.
Πριν την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής του Πρωταρά, η περιοχή εκεί ήταν αρκετά δύσβατη, γνωστή μόνο στους κατοίκους της γύρω περιοχής. Σύμφωνα με νεότερες αναφορές (γύρω στο 1920), το σπήλαιο χρησιμοποιήθηκε από τους κατοίκους της περιοχής για το κρύψιμο από τους Άγγλους Αποικιοκράτες ενός Κύπριου καταζητούμενου από το Ξυλοφάγου, τον οποίο αργότερα βοήθησαν να εγκαταλείψει την Κύπρο.
Την περίοδο του Εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του 1955-59, το σπήλαιο χρησιμοποιήθηκε ως κρησφύγετο αγωνιστών της ΕΟΚΑ. Σύμφωνα με διάφορες μαρτυρίες, στο σπήλαιο βρέθηκε και ο τότε Υπαρχηγός και τομεάρχης της ΕΟΚΑ Γρηγόρης Αυξεντίου, ο οποίος φέρεται να ζήτησε νερό και ψωμί από βοσκό της περιοχής. Ως αντάλλαγμα του προσέφερε το ρολόι του, το οποίο όμως ο βοσκός αρνήθηκε να πάρει όταν έμαθε την ταυτότητα του ανθρώπου που είχε απέναντι του. Το σπήλαιο επίσης χρησιμοποιήθηκε και ως καταφύγιο από τις δύσκολες καιρικές συνθήκες των βοσκών της γύρω περιοχής.
Εκτός από το σπήλαιο, μεγάλο ενδιαφέρον έχει και ο Θαλάσσιος χώρος της γύρω περιοχής αφού αποτελεί έξοχο καταδυτικό σημείο για τους λάτρεις των καταδύσεων, με πλούσια θαλάσσια ζωή. Ατενίζοντας στον ορίζοντα, μπορεί κάποιος να δει απέναντι από το σπήλαιο το παρεκκλήσι των Αγιών Αναργύρων καθώς και τις κεραίες του Γαλλικού ραδιοφωνικού σταθμού στο Κάβο Γκρέκο.
Η περιοχή αυτή αποτελεί ένα από τα πιο όμορφα φυσικά τοπία της Ελεύθερης Αμμοχώστου και σίγουρα αξίζει τον κόπο να το επισκεφθείτε. Το μόνο που απομένει σε μας είναι να σας ευχηθούμε, "καλές διαδρομές".
Αφετηρία: (α) Παραλία των Κόννων, μεταξύ Πρωταρά και Κάβο Γκρέκο, (β) Εκκλησάκι Αγίων Αναργύρων, με πρόσβαση από τον κύριο δρόμο Πρωταρά - Κάβο Γκρέκο κοντά στον Κάβο
Μήκος Μονοπατιού: 1,4 km
Υπολογίσιμος Χρόνος: 0,5 ώρα
Βαθμός δυσκολίας: 1
Μορφή: Γραμμικό
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Πρωταράς, Περιοχή Κάβο Γκρέκο