Οι ανασκαφικές έρευνες στο χώρο άρχισαν στα 1952 και συνεχίστηκαν συστηματικά για οκτώ περιόδους από το 1979 μέχρι το 1986.
Μάα – Παλαιόκαστρο, ένας οικισμός στη δυτική ακτή του νήσου γνωστή σαν Κόλπος των Κοραλλιών, πολύ σημαντικός για την κατανόηση του τέλους της Εποχής του Χαλκού στην Κύπρο.
Η Μάα βρίσκεται, περίπου 25 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά, από την κοντινότερη μεγάλη πόλη της αρχαιότητας την Παλαίπαφο και 10 χιλιόμετρα από τη σύγχρονη πόλη της Πάφου. Τα επιβλητικά αμυντικά τείχη ήταν πάντα εκτεθειμένα και έδωσαν στο χώρο το όνομα τους «Παλαιόκαστρο».
Αυτή η περιοχή κατοικήθηκε πρώτα από τους Μυκηναίους, που έφτασαν στο νησί γύρω στο 1200 π.Χ., μετά την πτώση του Βασιλείου των Μυκηνών στην ηπειρωτική Ελλάδα. Είναι λοιπόν ένας από τους πυρήνες από όπου ξεκίνησε ο εξελληνισμός της Κύπρου. Στρατηγικά πλεονεκτήματα, όπως τα υπέροχα φυσικά λιμάνια που προσφέρουν οι προστατευμένοι κόλποι και η απρόσκοπτη θέα προς ξηράς και θάλασσας, φαίνεται ότι ήταν καθοριστικά για την επιλογή του χώρου.
Η περιοχή είναι γνωστή για τα οχυρωτικά τείχη της, ενθύμιο της αρχιτεκτονικής των Κυκλώπειων τειχών των Μυκηνών. Αυτοί οι μεγάλοι λαξευμένοι ογκόλιθοι και οι απότομοι γκρεμοί από τις άλλες πλευρές της τοποθεσίας προσφέρανε ασφάλεια στους κατοίκους της Μαα και πιστεύεται ότι ο χώρος είχε συγκεκριμένες αμυντικές λειτουργίες.
Παρά τον τόσο έντονα προστατευτικό χαρακτήρα, η περίοδος που επιβίωσε η περιοχή ήταν μικρή και τελείωσε στα 1200 π.Χ. Η οχύρωση του οικισμού αποτελείται από δύο διαφορετικά τείχη. Το πρώτο τείχος προστάτευε τον οικισμό από ξηράς, κλείνοντας όλο το πλάτος του στενότερου κομματιού του ακρωτηρίου.
Το δεύτερο πρόσφερε προστασία από τη θάλασσα, αφού ήταν τοποθετημένο στη άκρη του ακρωτηρίου, ακριβώς πάνω στη θάλασσα. Και τα δύο αυτά οχυρωτικά τείχη χτίστηκαν με τον ίδιο τρόπο, θυμίζοντας έντονα τα Κυκλώπεια τείχη των Μυκηνών. Τα τείχη που έβλεπαν προς τη στεριά έχουν μήκος 70 μέτρα και πάχος 3,5 μέτρα. Έχουν μια πύλη 4 μέτρων.
Το κάτω μέρος των τειχών έχει δύο παράλληλες σειρές από ογκόλιθους και το κενό μεταξύ τους γέμιζε με μικρότερες πέτρες. Το πάνω μέρος φαινόταν να είναι φτιαγμένο από πλινθότουβλα. Τα τείχη προς τη θάλασσα ήταν χτισμένα με τον ίδιο τρόπο, αλλά οι ογκόλιθοι στο κάτω μέρος ήταν μικρότερου μεγέθους.
Στο εσωτερικό του οικισμού αποκαλύφθηκαν πολλά μικρά κτίρια, ενδεχομένως οικίες, αλλά και κάποια οικοδομικά συγκροτήματα με αρχιτεκτονικά και άλλα στοιχεία που παραπέμπουν απευθείας στο Αιγαίο.
Δύο από τα κτήρια αυτά περιλαμβάνουν το καθένα από μια μεγάλη αίθουσα με εστία στο κέντρο της, και άλλα μικρότερα δωμάτια που φαίνεται ότι στέγαζαν αποθηκευτικούς χώρους, εργαστήρια, κ.ά. Κάποιοι από τους χώρους των συγκροτημάτων αυτών εικάζεται ότι ήταν κοινόχρηστες αίθουσες ή αίθουσες συναθροίσεων για την παραγωγή τροφής. Στον οικισμό υπάρχουν επίσης πολλά στοιχεία για μεταλλουργική δραστηριότητα.
Ο οικισμός καταστράφηκε βίαια από πυρκαγιά και ανοικοδομήθηκε αμέσως από τους ίδιους κατοίκους, όπως μαρτυρά η πολιτιστική συνέχεια που παρατηρείται μεταξύ των δύο φάσεων. Παρ’ όλα αυτά η δεύτερη φάση ήταν φτωχική. Ο οικισμός εγκαταλείπεται οριστικά γύρω στα 1150 π.Χ.
Πολλοί αρχαιολόγοι σχετίζουν την καταστροφή της Μάα και των υπόλοιπων οικισμών του τέλους των Χρόνων του Χαλκού, με την εμφάνιση των «ανθρώπων της θάλασσας», που κατά τους μελετητές φταίνε επειδή δημιούργησαν μεγάλη αταξία σε όλη την ανατολική Μεσόγειο προς το τέλος της εποχής του Χαλκού.
Στο χώρο λειτουργεί τοπικό Μουσείο, με χορηγία του Ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη, που περιλαμβάνει μικρή έκθεση αντικειμένων, η οποία λειτουργεί ως συμπλήρωμα της περιήγησης του αρχαιολογικού χώρου και περιλαμβάνει κυρίως αντίγραφα και τεκμηριωμένο πληροφοριακό υλικό διδακτικού χαρακτήρα. Ο σχεδιασμός του κτιρίου έγινε από τον Ιταλό αρχιτέκτονα-συντηρητή και καθηγητή, Andrea Bruno. Για να διατηρηθεί όσο το δυνατόν πιο άθικτο το φυσικό τοπίο, σχεδιάστηκε ένα υπόγειο κτίριο, μόνο η οροφή (ένας χάλκινος θόλος) του οποίου είναι ορατή εξωτερικά. Κάτω από το θόλο του κτιρίου ανοίγεται μια κυκλική υπόγεια αίθουσα.
Διεύθυνση Οικισμού Μάα-Παλαιόκαστρο: Πάφος
Περίοδος Λειτουργίας: Ολόχρονα