Η εκκλησία του Τιμίου Σταυρού του Αγιασμάτη βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα της οροσειράς του Τροόδους, στο γεωγραφικό διαμέρισμα της Πιτσιλιάς, σε απόσταση πέντε περίπου χιλιομέτρων βορειοανατολικά του χωριού Πλατανιστάσα.
Από το 1985 περιλαμβάνεται, μαζί με εννέα άλλες τοιχογραφημένες βυζαντινές εκκλησίες του Τροόδους, στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Εξακολουθεί να είναι το πιο ολοκληρωμένο και αντιπροσωπευτικό δείγμα τοιχογραφιών του δευτέρου μισού του 15ου αιώνα στην Κύπρο.
Το κλειδί για την εκκλησία μπορείτε να το πάρετε από τον Παπά του χωριού.
Πρόκειται για το καθολικό ομώνυμης μονής που οικοδομήθηκε στα τέλη του 15ου αιώνα.
Ο Ρώσος μοναχός Βασίλι Μπάρσκυ, ο οποίος επισκέφθηκε το νησί στα 1735, αναφέρει ότι το μοναστήρι ήταν από τότε εγκαταλελειμμένο και διέμεναν εκεί μόνο ένας μοναχός, ο οποίος ήταν και ηγούμενος και ένας λαϊκός υπηρέτης.
Σύμφωνα με ορισμένους ερευνητές η ονομασία «Αγιασμάτη» προέρχεται από τη λέξη Αγίασμα. Άλλη εκδοχή συνδέει την ονομασία με την περιοχή Αγιασμάτη της δυτικής Μικράς Ασίας, μια τοποθεσία που αναφέρεται σε σχέση με την άλωση της Κωνσταντινούπολης στα 1453.
Ένα ενδεχόμενο είναι να κατέφυγαν πρόσφυγες από την περιοχή αυτή στην Κύπρο και να ίδρυσαν λίγο αργότερα ένα μοναστήρι στα βουνά του νησιού, δίνοντάς του το ίδιο όνομα με αυτό της ιδιαίτερης τους πατρίδας.
Από τα υπόλοιπα μοναστικά κτίσματα, σώζονται σήμερα μόνο κάποια ερείπια κελιών στο νότιο τμήμα του ναού.
Πρόκειται για ένα μονόκλιτο ξυλόστεγο ναό, καλυμμένο με επίπεδα, αγκιστρωτά κεραμίδια.
Οι τοιχογραφίες αναπτύσσονται σε δύο ζώνες. Στην ανώτερη ζωγραφίζονται οι πολυάνθρωπες σκηνές της Καινής Διαθήκης και στην κατώτερη οι μεμονωμένες μορφές.
Ο αφηγηματικός κύκλος της Εύρεσης και Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού, στον οποίο είναι αφιερωμένος ο ναός, αναπτύσσεται σε μικρογραφίες στο βόρειο τυφλό τόξο.
Στην αψίδα του Ιερού Βήματος απεικονίζεται ολόσωμη η Παναγία στον τύπο της Βλαχερνίτισσας.
Τοιχογραφίες σώζονται και στην εξωτερική πλευρά του δυτικού και του νότιου τοίχου.
Αξίζει να αναφερθεί η εκτεταμένη και πολυπρόσωπη σκηνή της Μέλλουσας Κρίσης, η οποία αναπτύσσεται μέχρι την απόληξη του αετώματος όπου απεικονίζεται ο Κριτής Χριστός.
Τηλ.: 22 652 562, 99 514 179, Κοινοτικό Συμβούλιο: 22 652 090
Διεύθυνση: Πλατανιστάσα, Τρόοδος
Ώρες Λειτουργίας: Για διευθέτηση επίσκεψης παρακαλώ όπως επικοινωνήσετε με τον κ. Αριστοφάνη (στο καφενείο)
Περίοδος Λειτουργίας: Ολόχρονα