Από τo 1989 τo Λεβέvτειo Δημoτικό Μoυσείo Λευκωσίας λειτoυργεί με στόχo τηv πρoβoλή της ιστoρίας της Λευκωσίας αλλά και της Κύπρoυ γενικότερα. Βρίσκεται σ' έvα πετρόκτιστo vεoκλασικό αρχovτικό στηv εvoρία τoυ Τρυπιώτη, μιαν από τις σημαvτικότερες εvoρίες της παλιάς πόλης.
Τo σπίτι αυτό κτίστηκε τo 1885 και για πoλλά χρόvια λειτoύργησε ως κατoικία και κλιvική τoυ γιατρoύ Θεμιστoκλή Δέρβη ο οποίος επί εικoσιεπτά χρόvια διατέλεσε Δημάρχoς της πόλης. Ανάμεσα στις πολλές εκθέσεις που οργνανώνονται κατά καιρούς στο μουσείο, ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει συλλογές από παλαιά βιβλία, ενδυμασίες, έντυπα, γκραβούρες κλπ. Κοινοτομίες του μουσείου είναι οι δύο νέες εφαρμογές, που αφορούν ένα τραπέζι πολλαπλής αφής (touch table), το οποίο δείχνει την οχύρωση της Λευκωσίας ανά τους αιώνες και επιτρέπει στο χρήστη να αλληλεπιδράσει όπως θέλει, ανάμεσα στις διάφορες περιόδους -έξι συγκεκριμένα- βλέποντας τα χαρακτηριστικά της κάθε εποχής (σπίτια, εκκλησίες κ.τ.λ.). Επίσης άλλη εφαρμογή, αφορά το σύστημα εικονικής πραγματικότητας, που επιτρέπει στο χρήστη να κάνει μία περιήγηση στη Λευκωσία του 19ου αιώνα, περίπου δηλαδή στο 1850.
Το Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο αρχικά στεγάστηκε σε ένα αρχοντικό του τέλους του 19ου αιώνα το οποίο κτίστηκε ως προίκα για την κόρη του μεγαλέμπορα Ευαγγελίδη, Ασπασία Ευαγγελίδη που παντρεύτηκε τον μεγαλέμπορο Ιωάννη Ζαχαριάδη. Το 1885 δόθηκε το σπίτι στην κόρη τους Ελενίτσα, η οποία νυμφεύτηκε τον ελλαδίτη γιατρό Νικόλαο Δέρβη.
Προς τιμήν του γιατρού Δέρβη το 1912 ο Δήμος Λευκωσίας ονόμασε τον δρόμο που περνά μπροστά από το νεοκλασικό κτίριο οδό Ιπποκράτους. Στο διώροφο κτίριο προστέθηκε το 1915 ακόμη ένας όροφος για να στεγαστεί η κόρη του ζεύγους η Ιωάννα με τον σύζυγο της Κώστα Θεοδοσιάδη. Τον ίδιο χρόνο και μετά από σπουδές ιατρικής στην Ευρώπη επανήλθε και ο γιος της οικογένειας Θεμιστοκλής και εγκατέστησε εκεί το δικό του ιατρείο και ιδιωτική κλινική.
Ο Θεμιστοκλής πέραν της επιτυχημένης καριέρας του ως ιατρός είχε έντονη πολιτική δραστηριότητα που τον οδήγησε στη θέση του Δημάρχου Λευκωσίας, θέση την οποία κατείχε για 28 συνεχή έτη. Ο Θεμιστοκλής Δέρβης ήταν επίσης ο βασικός ιδρυτής του Κυπριακού Εθνικού Kόμματος.
Μετά από το θάνατο του Θεμιστοκλή Δέρβη το 1968 η οικία εγκαταλείφθηκε.
Το 1986 άρχισαν οι ενέργειες του δύσκολου έργου της μετατροπής του κτιρίου σε μουσειακό χώρο. Η πείρα και η ευαισθησία του αρχιτέκτονα Πεύκιου Γεωργιάδη στο δύσκολο εγχείρημα έφεραν το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Το κτίριο της οδού Ιπποκράτους 15, δίδυμο κτίριο του αρχικού κτιρίου του Μουσείου, υπήρξε προίκα της Μαρίτσας, κόρης του μεγαλέμπορου Ιωάννη Ευαγγελίδη. Η Μαρίτσα παντρεύτηκε τον Χριστόδουλο Σεβέρη ο οποίος υπήρξε πρώτος Δήμαρχος της πόλης της Λευκωσίας το 1882.
Το αρχοντικό της οδού Ιπποκράτους 15 κατά τη δεκαετία του 1930-40 μετατράπηκε σε ξενοδοχείο με την ονομασία Βικτώρια, του οποίου η οποιαδήποτε αίγλη εξαφανίστηκε μετά το 1974. Το κτίριο το 1984 πάλι μετά από προτροπή και εισήγηση του τότε Δημάρχου και προέδρου του Συμβουλίου του Μουσείου Λέλλου Δημητριάδη αγοράστηκε από το Συμβούλιο Αποχετεύσεων Λευκωσίας. Η ανακαίνιση και μετατροπή του σε γραφεία έγινε από τον αρχιτέκτονα Αλέξη Θεοδοσιάδη.
Την 31 Δεκεμβρίου 2001 υπογράφτηκε συμφωνία μεταξύ του Συμβουλίου και του Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη και το κτίριο αγοράστηκε από το Ίδρυμα. Το Νοέμβριο του 2007 η νέα επέκταση παραδόθηκε στο Ίδρυμα Λεβέντη και ξεκίνησαν οι εργασίες για τη μετατροπή και σύνδεση των δύο κτιρίων. Με την συμπλήρωση του έργου το 2010, το κτίριο της οδού Ιπποκράτους 15 ονομάστηκε «Πτέρυγα Κωνσταντίνος Λεβέντης» και αποτελεί σημαντική επέκταση των εκθεσιακών χώρων του Μουσείου αλλά και των χώρων όπου πλέον στεγάζεται η βιβλιοθήκη, το αρχείο και τα γραφεία του Μουσείου.
Το 2001, αγοράστηκε με έξοδα του Ιδρύματος, μικρό κτίσμα του 19ου αιώνα όπου γεννήθηκε και έζησε ο γνωστός δάσκαλος της πόλης, ο Νικόλαος Τσικκίνης. Από το 2007, μετά από ανακαίνιση, η οικία Τσικκίνη λειτουργεί ως το «Σπίτι Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων», ένας χώρος διεξαγωγής εξειδικευμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων αλλά και χώρος φιλοξενίας μικρών περιοδικών εκθέσεων με εκπαιδευτικό χαρακτήρα.
Ώρες λειτουργίας: Τρίτη - Κυριακή από τις 10:00π.μ. - 04:30μ.μ.
Διεύθυνση: Ιπποκράτους 17, Λαϊκή Γειτονιά, Λευκωσία
Τηλέφωνο: 22661475
Eίσοδος: Ελεύθερη
Ηλεκτρονική Διεύθυνση: info@leventismuseum.org.cy
Ιστοσελίδα: www.leventismuseum.org.cy