Μουσείο ΕΛΔΥΚ

Ένα μουσείο βγαλμένο μέσα από την ιστορία του τόπου σε χώρο που έχει πολλά να πει. Η νεότερη Ιστορία της Κύπρου, η συμμετοχή των Κυπρίων στους αγώνες του έθνους και φυσικά των Ελλαδιτών της Ελληνικής Δύναμης Κύπρου, για στην απόκρουση της τουρκικής εισβολής το 1974, παρελαύνουν στο Στρατιωτικό Μουσείο της ΕΛΔΥΚ στην Μαλούντα.. Το κτήριο διαθέτει χώρο προβολών, όπου προβάλλονται ιστορικά ντοκυμαντέρ, σχετικά με την ιστορία και τη δράση της ΕΛΔΥΚ.

Το μουσείο χωρίζεται σε τρεις θεματικές ενότητες. Η πρώτη αναφέρεται στους αγώνες του Έθνους, στους οποίους συμμετείχαν οι Κύπριοι. Ξεκινά από την συμμετοχή των Κυπρίων στην Επανάσταση του 1821 συνεχίζει με τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, στους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912 -13, στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη Μικρασιατική Καταστροφή και στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στο Μουσείο υπάρχουν φωτογραφίες Κυπρίων εθελοντών στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι οποίοι φέρουν παράσημα συμμετοχής τους και σε προηγούμενους αγώνες του Ελληνισμού. Άλλη ενότητα αναφέρεται στην περίοδο από το 1945 μέχρι το Ενωτικό Δημοψήφισμα του 1950 και στον αγώνα της ΕΟΚΑ, όπου υπάρχουν χαρακτηριστικά φωτογραφικά στιγμιότυπα.

Η κυπριακή ανεξαρτησία και η οργάνωση της ΕΛΔΥΚ αποτελούν την τρίτη ενότητα του μουσείου. Συγκινητικές φωτογραφίες, με συνθήματα όπως "καλώς ήλθατε Έλληνες αδελφοί", φωτογραφίες στις οποίες Κύπριοι ασπάζονται τους στρατιώτες της ΕΛΔΥΚ, αποτυπώνουν τη βαθιά συγκίνηση των Κυπρίων από την άφιξη της Ελληνικής Δύναμης Κύπρου στο νησί. Θέση στο Μουσείο έχουν, βεβαίως, και οι διακοινοτικές συγκρούσεις του 1963, όπου φαίνεται η πρώτη τοποθέτηση των συρματοπλεγμάτων από τους Άγγλους στρατιώτες, οι Έλληνες Κύπριοι που πολεμούν με παντός είδους - κυνηγετικά και άλλα - όπλα.

Η εισβολή του 1974 -μετά το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου- και οι αγώνες της ΕΛΔΥΚ για την απόκρουσή της έχουν, βεβαίως, δεσπόζουσα θέση στο Μουσείο. Στο Μουσείο έχει παραχωρηθεί η επίσημη στολή του λοχαγού και μετά θάνατον ταγματάρχη Σταυριανάκου, την οποία παραχώρησε η σύζυγός του Μαρία, καθώς και τη στολή του πρώτου διοικητού της Δύναμης, μετέπειτα στρατηγού Αρμπούζη.